(Critical Alignment) Yoga
Er zijn veel redenen om met Critical Alignment Yoga (CAY) te beginnen:
- Spanning en stress in je lijf en in je hoofd loslaten
- Soepeler, meer ontspannen en vrijer bewegen
- Vrijer ademen en wat alerter en bewuster in je dagelijks leven staan
- Begrippen als 'ontspanning' en 'ruimte' concreet betekenis geven
- Actief iets doen om 'kracht' (terug) te krijgen
- Investeren in een blijvende verbetering van je lichaamshouding en zo nek-schouder-rug problemen verminderen
- Het 'zelfonderzoek' starten en zo je beweeg- en gedragspatronen leren kennen
Ik geef Basis yogalessen en CAY lessen. Hieronder staat een korte omschrijving daarvan. Wil je meer weten of twijfel je voor welke les je je wil aanmelden, neem dan even contact met me op.
Iets verderop leg ik meer uit over wat we bij CAY en CAT (Critical Alignment Therapie) voor ogen hebben, over de lesmethodiek en de attributen die we gebruiken in de les (bijvoorbeeld de strip, de vilten rol en het hoofdstandbankje).
Maar het is meer dan CAY alleen!
De yogalessen die ik geef zijn naast de CAY-principes aangevuld met inspiratie uit andere methodieken en werkvelden. De rode lijn is 'Hoe ga ik om met mijn overlevingsdynamieken?' en de Polyvagaal Theorie van Stephen W. Porges.
- Basis CAY lessen
Basis yogalessen zijn geschikt voor mensen die zich (meer of weer) in de basis van Critical Alignment Yoga (CAY) willen verdiepen. In deze lessen zal ik dieper ingaan op de basisprincipes van CAY. Ik noem deze les 'Basis CAY les' en bewust niet 'beginnersles'. Soms, om wat voor reden dan ook is het fijner om (weer) even een stapje in de richting van de basis van CAY te zetten. Overleg, zo nodig met mij als je twijfelt of vragen hebt hierover. Op vrijdagochtend is er een Basis CAY les met een 'aangepast tempo', deze lessen pas ik aan aan de 'mogelijkheden en onmogelijkheden' van de deelnemers.
- CAY lessen
Afhankelijk van de groep zal ik in deze lessen wat extra gevorderde yogahoudingen, omgekeerde houdingen en bewegingen inbrengen. Ik noem het bewust geen 'gevorderden les', omdat ik, met name bij nieuwe inschrijvingen, niet kan inschatten hoeveel of hoe snel jij de CAY-principes kunt toepassen. Soms kan iemand die nog nooit iets aan yoga heeft gedaan prima meedraaien in deze lessen, soms kan iemand die jarenlang een andere soort yoga heeft gedaan moeilijk omschakelen. Kortom, na twee proeflessen weet je het!
Critical Alignment Yoga
Stress en spanning zetten zich vaak vast in het lichaam. Je herkent het vast wel, na bijvoorbeeld een dag achter de computer zitten. Je spieren en je gewrichten verstijven. Dit kan leiden tot een slechte houding en (chronische) klachten, fysiek en mentaal.
Iedereen heeft specifieke plekken waar spanning zich vast kan zetten. Vaak is dit veroorzaakt door je automatische, onbewuste en ingesleten bewegingen. Het is belangrijk om dit teveel aan 'spanning' stap voor stap op te lossen of nog beter … het opbouwen van spanning te voorkomen door een nieuwe houding en een nieuwe manier van bewegen aan te leren!
Het stappenplan van CAY (Ontspannen - Bewegen - Kracht en Coördinatie) helpt je daarbij. De drie 'CAY-stappen', die ik in iedere les toepas, kunnen alleen in samenhang en in de juiste volgorde zorgen voor het doorbreken van je automatische (beweeg)patronen.
Zo zal iedere yogales er op gericht zijn om jouw 'belastende' voorkeurshoudingen en -bewegingen te ontdekken. En wanneer je je 'onderzoekend' opstelt, zal iedere les je weer verder op weg helpen naar een nieuwe, ontspannen, vrijere manier van bewegen.
Als je lichaam vrijer en meer ontspannen beweegt, dan zul jij je ook 'vrijer, lichter en opener' door het leven kunnen bewegen!
Wat de stappen inhouden en hoe de lessen zijn opgebouwd, lees je hieronder. Daaronder lees je meer over hoe en waarom je Critical Alignment Yoga & Therapie (CAY en CAT) bij rugklachten kunt inzetten.
De Critical Alignment Yoga methode uitgelegd: Ontspannen - Bewegen - Kracht & Coördinatie
In de yogalessen werk ik volgens de specifieke Critical Alignment Yoga methode, van Gert van Leeuwen: Ontspannen - Bewegen - Kracht en Coördinatie.
Stap 1: Ontspannen
De eerste stap houdt in dat we ons richten op het oplossen van spanning in je lijf. In de oefeningen, waarbij we diverse hulpmiddelen inzetten, halen we de opgeslagen spanning uit je bewegingsspieren en je gewrichten. Je leert je lichaam bewust te voelen en je leert je lichaam opnieuw kennen. Je leert via ervaring, via je lichaam, dus niet via je hoofd. Je ademhaling, je alertheid / focus en de drukmassage van hulpmiddelen zoals strip, vilten rol, boogje of je eigen lichaamsgewicht hebben een grote uitwerking op het ontspannen van spieren en structuren.
Je neemt je meer ontspannen lijf (en hoofd!) en dat wat je in de eerste stap leert en ervaart mee naar stap 2. In stap 2 leer je met een meer ontspannen lichaam (opnieuw) bewegen.
Stap 2: Bewegen
Nu de bewegingsspieren en gewrichten spanning hebben losgelaten en we ons op bepaalde aspecten hebben gefocust, kunnen we ons richten op het (opnieuw, ontspannen leren) bewegen. Dit doen we door het rustig en met aandacht beoefenen van diverse yogahoudingen.
In de les onderzoeken we en oefenen we kleine en grote bewegingsketens in ons lichaam, door het doen van yogaoefeningen. Dat wat je leert over die kleine en grote bewegingen in je lijf, neem je mee in de bewegingen van je dagelijks leven. Je oude, belastende voorkeurshouding en -bewegingen veranderen langzaam in een nieuwe, niet belastende houding en bewegingen.
In iedere les staat het beoefenen van een of enkele 'bewegingsketens' centraal, met als doel ontspanning en mobiliteit van spieren, wervels en gewrichten toe te laten nemen. Met andere woorden: in de les zorg je dat je lichaam soepeler gaat bewegen.
Iedere les kom je er achter waar bij jou verstoringen in de bewegingsketens optreden. Je herkent ze vast al wel: een bovenrug die krom is, schouders die stijf zijn, een gespannen onderrug die gevoelig is voor overbelasting, etc. Deze verstoringen beperken de vrije doorgifte van beweging en uiteindelijk kunnen hier fysieke en mentale klachten door ontstaan.
De les en de oefeningen zorgen ook voor een 'meditatieve beleving'. Meditatie in beweging dus, heel ontspannend!
Met de kennis en de ervaringen uit stap 2 kunnen we ons ook richten op stap 3, het opbouwen van kracht en coördinatie.
Stap 3: Kracht en Coördinatie
Nadat je bewegingsspieren en gewrichten spanning hebben losgelaten (stap 1) en je de bewegingsketens in gang zet in de verschillende yogahoudingen (stap 2), ontdek en ervaar je de aspecten van kracht en coördinatie.
In stap 3 kunnen kracht en krachtopbouw in de juiste spieren en structuren je nieuwe houding steeds verder ontwikkelen. Je bouwt bijvoorbeeld kracht op in de dieper gelegen houdingsspieren in je rug, rondom je wervelkolom. Deze spieren staan niet onder invloed van je wilskracht, maar worden geactiveerd en getraind op het moment dat de bewegingsspieren ontspannen en je lichaam de juiste houding aanneemt.
Door het regelmatig doen van CAY oefeningen en door de tijdsduur van de yogahoudingen op te voeren bouw je steeds meer kracht en coördinatie van deze spieren op. Wanneer deze spieren goed functioneren, krijg je een gevoel van ruimte en vrijheid in je lichaam!
Natuurlijk sluiten we iedere les af met een ontspanningsoefening!
Critical Alignment Yoga & Therapie (CAY en CAT) bij rugklachten?
Critical Alignment Yoga & Therapie richt zich op klachten die uitgaan van de wervelkolom. Denk hierbij bijvoorbeeld aan pijn aan schouders of nek, RSI (CANS), lage of hoge rugpijn, hernia, wervelkolomgerelateerde klachten in armen en benen (uitstraling, pijn, krachtverlies). Ook voor ‘stressgerelateerde klachten’, zoals ademhalingsstoornissen, vermoeidheid en burn-out, is het mogelijk deze vorm van yoga in te zetten. Je kunt de geleerde yogaoefeningen blijvend preventief inzetten voor o.a. houdingscorrectie. Dit kan zelfstandig thuis of met begeleiding in de reguliere lessen.
De therapeutische toepassingen van Critical Alignment zijn ontwikkeld door Gert van Leeuwen en staan uitgebreid beschreven in de boeken Stop RSI (Aramith 2001) en Yoga, Critical Alignment (Altamira-Becht 2009).
Het ontstaan van klachten
Een soepel en sterk lichaam geeft iedere beweging door en kan de dagelijkse inspanningen met gemak aan. In de loop van je leven zet spanning zich in de structuren van je lijf vast, bijvoorbeeld in je wervelkolom en in heup- en schoudergewrichten. Na verloop van tijd ben je stijf en stram en heb je minder souplesse en kracht.
Dit ‘vastzetten van spanning’ kan komen door werkhouding, stress, eenzijdige (over)belasting, door je manier van bewegen of juist door teveel stilzitten. Vaak zie je dat een deel stijfheid ontwikkelt, terwijl een ander deel overbelast raakt omdat het compenserende bewegingen maakt. Er ontstaat een voorkeursbeweging en een voorkeurshouding die de vorm van je rug uiteindelijk verandert! Helaas word je je van deze veranderingen in je lijf vaak plotseling bewust: er ontwikkelen zich klachten.
Oefenen, oefenen, oefenen; met en zonder hulp
In de yogalessen gaan we samen op zoek naar de stijve en stramme plekken in je lijf, op zoek naar de ‘opgeslagen spanning’. Ik begeleid je in het ‘ont ’-spannen van die structuren, door je verschillende oefeningen aan te reiken. Je onderzoekt dus je lijf en daar waar er spanning vastzit, proberen we deze eruit te halen. Spanning laat los, wanneer je een vilten rol, een rubberen strip of een houten boogje gebruikt om structuren van massage en druk te voorzien. Ook zetten we onze ademhaling en onze aandacht actief en gericht in. We neutraliseren ‘stress’!
Zodra spanning uit een structuur gehaald is, kan dat deel weer in beweging komen. Je leert in de lessen opnieuw bewegen en kracht op te bouwen om die nieuwe beweging te ondersteunen. In de lessen komen yogahoudingen aan bod, maar ook dagelijkse bewegingen. Zo kun je steeds vrijer en krachtiger bewegen.
Spanning verdwijnt helaas niet als sneeuw voor de zon. Ook het aanleren van een nieuw bewegingspatroon vergt tijd. Vandaar dat ik je vraag om tijdens de lesweken of vakanties ook zelf thuis te oefenen. De videolessen voor thuisgebruik kunnen je hierbij helpen. Zo leer je je lijf en je klachten beter begrijpen en kun je uiteindelijk jezelf helpen.
